Ο ΙΑΤΡΟΣ
Dr. Ηλίας Παντελίδης
Χειρουργός Οφθαλμίατρος, ΜSC., MRCOphth., FEBO, MArts, cert BA
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Στην υπερμετρωπία, η διαθλαστική ισχύς του οφθαλμού είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα οι φωτεινές ακτίνες από μακρινά αντικείμενα να εστιάζονται «πίσω» από τον οφθαλμό. Χρειάζεται ένας πρόσθετος κυρτός φακός.
Στη μυωπία, τα απομακρυσμένα αντικείμενα εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή. Διορθώνεται με κοίλο φακό. Ωστόσο, τα αντικείμενα που βρίσκονται κοντά στον μυωπικό οφθαλμό μπορούν να εστιαστούν στον αμφιβληστροειδή: εκ τούτου ο όρος «μυωπία». Στον αστιγματισμό, η ισχύς των διαθλαστικών μέσων είναι διαφορετική στους διάφορους μεσημβρινούς. Για παράδειγμα, οι φωτεινές ακτίνες που προέρχονται από την κορυφή και τη βάση ενός αντικειμένου μπορεί να εστιάζονται σε ένα επίπεδο, ενώ οι προερχόμενες από τα πλάγιά του σε άλλο. Με απλά λόγια, ο οφθαλμός συμπεριφέρεται σαν μια μπάλα του ράγκμπυ αντί για μια μπάλα ποδοσφαίρου. Για τη διόρθωση απαιτείται ένας φακός σε σχήμα μπάλας του ράγκμπυ που έχει περιστραφεί κατά 90o. Ο αστιγματισμός μπορεί να συνυπάρχει με μυωπία ή υπερμετρωπία.
Οι διαθλαστικές ανωμαλίες είναι συχνές. Στην παιδική ηλικία, καθώς ο κερατοειδής και ο φακός αναπτύσσονται και ο οφθαλμός επιμηκύνεται, ο αρχικά υπερμετρωπικός οφθαλμός μπορεί να γίνει εμμετρωπικός ή ακόμη και μυωπικός. Η μυωπία είναι ιδιαίτερα συχνή σε φυλές της Ανατολής.
Ηλικιακές αλλοιώσεις
Η αυξανόμενη πυκνότητα του πυρήνα του φακού (πυρηνική σκλήρυνση) αποτελεί μια συχνή μορφή καταρράκτη. Η αύξηση της πυκνότητας συνοδεύεται από αύξηση της διαθλαστικής ισχύος, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση μυωπίας σε ηλικιωμένους. Τα μακρινά αντικείμενα είναι λιγότερο διακριτά και εκτός εστίας, όμως η ικανότητα ανάγνωσης χωρίς τη βοήθεια γυαλιών βελτιώνεται.
Διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών
Οι περισσότερες διαθλαστικές ανωμαλίες μπορούν να διορθωθούν με γυαλιά. Η χρήση φακών επαφής γίνεται περισσότερο για αιθητικούς λόγους. Η ζήτηση για διαθλαστική χειρουργική, ιδίως για τη μείωση της μυωπίας, είναι διαρκώς αυξανόμενη.
Γυαλιά
Με τα γυαλιά διορθώνονται εύκολα χαμηλοί βαθμοί αμετρωπίας. με τις σύγχρονες τεχνικές κατασκευής τους, παράγονται μικρού βάρους, πολύ αποτελεσματικοί φακοί με χαμηλό κόστος. Τοποθετημένοι σε έναν κατάλληλα επιλεγμένο σκελετό, αποτελούν στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου λη ακόμα και αξεσουάρ μόδας. Φακοί και για κοντινή και για μακρινή όραση μπορούν να τοποθετηθούν στον ίδιο σκελετό (διπλοεστιακά γυαλιά) ή να συνδυαστούν ώστε να παραχθεί ένας φακός προοδευτικά μεταβαλλόμενης ισχύος για αντικείμενα σε οποιανδήποτε απόσταση (πολυεστιακά). Μπορεί να προστεθεί αντιχαρακτική και αντιανακλαστική επίστρωση με καθορισμένη ή μεταβλητή (φωτοχρωμική) απόχρωση. Οι υψηλότεροι βαθμοί αμετρωπίας είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν με γυαλιά, τα οποία μπορεί να είναι και μη αποδεκτά για αισθητικούς λόγους.
Φακοί επαφής
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι: άκαμπτοι και μαλακοί. Οι άκαμπτοι φακοί υπάρχουν σε δύο ποικιλίες: σκληροί και αεροδιαπερατοί. Αυτοί επιπλέουν πάνω στον οφθαλμό, χωριζόμενοι από τον κερατοειδή από τη δακρυϊκή στιβάδα, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στον κερατοειδή για τη διατήρηση του φυσιολογικού μεταβολισμού. Οι αεροδιαπερατοί φακοί επιτρέπουν επιπλέον στο οξυγόνο να διέλθει και μέσα από το υλικό τους για να φτάσει στη δακρυϊκή στιβάδα. Αντίθετα, οι μαλακοί φακοί έρχονται σε απευθείας επαφή με την επιφάνεια του κερατοειδούς και ως εκ τούτου θα πρέπει να είναι διαπερατοί στο οξυγόνο.
Γενικά, οι μαλακοί φακοί επαφής είναι περισσότερο ανεκτοί και γι’ αυτό προτιμώνται από τους περισσότερους χρήστες. Δυστυχώς, η συχνότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με τους άκαμπτους φακούς επαφής. Εντούτοις, τα νέα υλικά κατασκευής των μαλακών φακών επαφής που βασίζονται στη σιλικόνη είναι πιθανόν να βελτιώσουν την ασφάλειά τους. Η προσεκτική φροντίδα των φακών και η τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι απαραίτητες προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα προβλημάτων.