Εκφύλιση Ωχράς κηλίδας

Προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι η εκφύλιση ωχράς κηλίδας πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τι είναι η ωχρά κηλίδα και ποια η χρησιμότητά της στο μάτι και τον ανθρώπινο οργανισμό.

Ωχρά Κηλίδα

Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς και είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση, για ό,τι δηλαδή μπορούμε να δούμε και να κάνουμε κοιτώντας ευθεία, όπως το διάβασμα και η οδήγηση. Η βλάβη της προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης και της αντίληψης των χρωμάτων

Τί είναι η Εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD ή ARMD), ή αλλιώς η ωχροπάθεια είναι το συχνότερο αίτιο τύφλωσης στο δυτικό κόσμο. Πρόκειται για μία διαταραχή που σχετίζεται με την αύξηση της ηλικίας και είναι τυπικά αμφιτερόπλευρη. Αντί να προκαλεί τύφλωση, στην πραγματικότητα οδηγεί σε απώλεια της κεντρικής όρασης μόνο. Επομένως, η περιφερική όραση, σημαντική για τον προσανατολισμό, διατηρείται. Για τον λόγο αυτό, οι ασθενείς είναι γενικά σε θέση να αυτοεξυπηρετούνται.

Η εκφύλιση της ωχράς μπορεί να θεωρηθεί ώς:

Ξηρά, σε περιπτώσεις όπου υπάρχει βραδέως εξελισσόμενη επιδείνωση της οπτικής λειτουργίας
Υγρά, όταν η ανάπτυξη νέων, σε ανώμαλη θέση αγγείων (χοριοειδική νειαγγειακή μεμβράνη) υπό τον αμφιβληστροειδή προκαλεί αιφνίδια απώλεια όρασης, λόγω διαρροής υγρού ή αιμορραγίας.

Συμπτώματα ωχράς κηλίδας

Η «ξηρά» ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς μπορεί να εξελιχθεί πολύ αργά, χωρίς σημαντική απώλεια όρασης, αλλά προκαλώντας αυξανόμενη δυσκολία κατά το διάβασμα.
Στην «υγρά» μορφή, το 75% των ασθενών παρουσιάζουν εκσεσημασμένη ελάττωση της όρασης μέσα σε 3 έτη. Αμφοτερόπλευρη, αλλά ασύμμετρη νόσος εμφανίζεται στο 60% των περιπατώσεων, με προσβολή του έτερου οφθαλμού εντός 5 ετών.

Εξετάσεις

Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνουν προκειμένου να γίνει η διάγνωση εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι:

Οφθαλμολογική εξέταση, με βυθοσκόπηση
Η φλουοροαγγειογραφία (FFA) είναι απαραίτητη, όταν υπάρχει υποψία αντιμετωπίσιμης χοριοειδικής νεοαγγείωσης
Η τομογραφία οπτικής συνοχής (OCT) παίζει επίσης σημαντικό ρόλο

Συμπτώματα ωχροπάθειας

Τα πιο συχνά συμπτώματα εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι:

Σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης χωρίς άλλα συμπτώματα ή πόνο
Θόλωση της όρασης, κοντινής και μακρινής
Παραμόρφωση των αντικειμένων. Οι ευθείες γραμμές μπορεί να φαίνονται διαστρεβλωμένες, οι εικόνες μεγαλύτερες, μικρότερες ή ελαφρά παραμορφωμένες
Εμφάνιση μαύρων κηλίδων
Δυσκολία αναγνώρισης των χρωμάτων

Αντιμετώπιση εκφύλισης ωχράς κηλίδας

Αν και τα τελευταία λίγα χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος, η δυνατότητα ιατρικής παρέμβασης παραμένει περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Η λήψη συνδυασμού αντιοξειδωτικών βιταμινών και μετάλλων σε υψηλές δόσεις έχει φανεί ότι έχει κάποιο αποτέλεσμα -αν και περιορισμένο- στο να επηρεάσει την εξέλιξη της εκφύλισης της ωχράς σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.

Αντιμετώπιση Υγράς εκφύλισης ωχράς κηλίδας με Φωτοδυναμική Θεραπεία

Μία σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση της «υγράς» εκφύλισης της ωχράς κηλίδας ήταν η ανακάλυψη της «φωτοδυναμικής θεραπείας» (PDT).

Τί είναι η φωτοδυναμική θεραπεία;

Η φωτοδυναμική θεραπεία συνίσταται στην ενδοφλέβια χορήγηση ενός φωτοευαίσθητου παράγοντα, ο οποίος προσλαμβάνεται εκλεκτικά από τα ταχέως πολλαπλασιαζόμενα ενδοθηλικά κύτταρα της χοριοειδικής νεοαγγειακής μεμβράνης.
Η ενεργοποίηση με ένα μη θερμικό «ψυχρό» laser προκαλεί την παραγωγή κυτταροτοξικών ενεργών ιόντων οξυγόνου («ελεύθερες ρίζες»), που οδηγούν σε θρόμβωση και υποστροφή της χοριοειδικής νεοαγγειακής μεμβράνης (Εικ).
Η θεραπεία μπορεί να χρειαστεί να επαναλαμβάνεται κάθε 3 μήνες για περίπου 2 χρόνια.

Αντιμετώπιση εκφύλισης ωχράς κηλίδας με Ενδοϋαλοειδική ένεση

Μία νέα μέθοδος που παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα και μπορεί όπως φαίνεται να βελτιώσει την όραση του ασθενούς που πάσχει από ωχροπάθεια είναι:

Η Ενδοϋαλοειδική ένεση αναστολέων του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (ant-VEGF, όπως η ρανιβιζουμάμπη [Lucentis]). Αυτοί οι παράγοντες πρέπει να χορηγηθούν αρκετές φορές.

Μέθοδος με Εντυπωσιακό αποτέλεσμα

Όπως αποδεικνύεται στην πράξη πρόκειται για θεραπεία που μπορεί, ανάλογα με την περίπτωση να σταθεροποιήσει ή να βελτιώσει με επιτυχία την όραση σε εντυπωσιακό ποσοστό ασθενών.

Άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης

Άλλες μορφές laser, ακτινοβολία και ένα εύρος χειρουργικών μεθόδων έχουν δοκιμαστεί με ποικίλους βαθμούς αποτελεσματικότητας και παραμένουν υπό αξιολόγηση.

Ωχροπάθεια & άλλες παθήσεις

Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται τυχόν συνυπάρχουσες παθολογικές καταστάσεις με την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, όπως ο καταρράκτης και το
γλαύκωμα.

Πρόληψη

Προκειμένου να προλαμβάνεται η εκφύλιση ωχράς κηλίδας συνιστάται προληπτικά:

Τακτικός οφθαλμικός έλεγχος, με βυθοσκόπηση, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50
Χρήση γυαλιών ηλίου με φίλτρο για τις υπεριώδεις ακτίνες
Θεραπεία νοσημάτων, αγγειακών και μεταβολικών